Αφορμή για το ..Μέγαρο Μουσικής

Klimt: Schlob Kammer on the Attersee IV

Τέχνη των κοινωνικών αλλαγών


Τρεις μεγάλοι «μοντέρνοι» των αρχών του 20ού αιώνα, των μεγάλων κοινωνικών και πολιτικών ανακατατάξεων και της «βιεννέζικης άνοιξης», ο Γκούσταβ Κλιμτ, ο Έγκον Σίλε και ο Όσκαρ Κόκοσκα, μέσα από 70 έργα τους (κυρίως από το Μουσείο Λέοπολντ της Βιέννης), που για πρώτη φορά θα εκτεθούν στην Ελλάδα, δείχνουν τι κάνει η τέχνη όταν η κοινωνία «πιάνει πάτο». Στα χρόνια που στη Βιέννη έσφυζαν από ζωή οι λεγόμενες «σοσιαλιστικές κατοικίες»- οι οποίες στέγαζαν και δέκα νοματαίους σε ένα δωμάτιο- και ο εθνικοσοσιαλισμός χτυπούσε την πόρτα των βιομηχανικών εργατών, καθώς το εισόδημα, η αντοχή και οι ελπίδες τους «είχαν πιάσει πάτο», η τέχνη έπιανε τον παλμό στους χρωστήρες των τριών ζωγράφων. Σε εκείνα τα δύσκολα χρόνια άνθησε η αυστριακή αρτ νουβό (Jugendstil), ισορροπώντας ανάμεσα στη «διακοσμητική» τέχνη των πλουσίων και την καταγγελτική ωμή «νέα τέχνη» για την καταπιεσμένη και φτωχή μάζα- παράλληλα με τη στιβαρή «νέα» αρχιτεκτονική του Ότο Βάγκνερ και του Άντολφ Λόος. Μόνον που εδώ δεν υπήρχε ταξικός διαχωρισμός. Οι τοπιογραφίες αποτελούσαν ένα μεγάλο μέρος του έργου του Γκούσταβ Κλιμτ (1862-1918), ο οποίος όμως στράφηκε στην - χρυσοποίκιλτη συχνά- απεικόνιση κυριών, που πόζαραν ως μοντέλα του, ή μοντέλων χάρη στα οποία έδινε μορφή σε θέματα όπως η «Υγεία», «Ο θάνατος και η ζωή», ακόμη και σε βιβλικές σκηνές («Η Ιουδήθ με το κεφάλι του Ολοφέρνη»). Προτιμούσε η ζωγραφική του να βγάζει τον θεατή- πλούσιο ή φτωχό- από τη σκληρή καθημερινότητα και να του «ανοίγει ορίζοντες». «Το χρήμα πρέπει πρώτα να κυλήσει για να αρχίσω να ενδιαφέρομαι για κείνο» έλεγε ο Κλιμτ, από τους πλέον γενναιόδωρους καλλιτέχνες- τα μοντέλα του αμείβονταν πλουσιοπάροχα. Ο Έγκον Σίλε (1890-1918), από την άλλη, μπορεί να τους έδινε μικρότερες αμοιβές, αλλά καθώς τα μοντέλα του ήταν- ανήλικα συχνά- εργαζόμενα κορίτσια, κατηγορήθηκε για αποπλάνηση ανήλικης και τελικά φυλακίστηκε για τρεις ημέρες για παραγωγή «άσεμνων έργων». Σε όλο του το έργο καταπιάστηκε με το ανθρώπινο σώμα, την έκφραση, την ανθρώπινη «κραυγή» απέναντι στη σκληρή καθημερινότητα ή την καταπίεση. Από πορτρέτα πλουσίων ξεκίνησε και ο Όσκαρ Κόκοσκα (1886-1980) για να φτάσει να ασπασθεί τον εξπρεσιονισμό- και θεατρικά- και να φτάσει η τέχνη του να θεωρηθεί ως «εκφυλισμένη» από τους να ζί, όπως και εκείνη του Σίλε.



ΙΝFΟ
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Βασ. Σοφίας και Κόκκαλη, τηλ. 210-7282.300) από 23/10. Επιμέλεια: Έφη Ανδρεάδη. Έως 30/12.



http://www.tanea.gr//Article.aspx?d=20070806&nid=5448157&sn=ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ&spid=221